Gabar wax baratay waa bulsho waxbaratay

 —Sulayman al-qanuuni [1494-1566]

Suleyman binu saalim ibnu baayaziid, wuxuu ku dhashay Trabzon (maanta waa qeyb ka mid ah Turkiga) 1494. wuxuu ahaa Suldaankii Boqortooyadii Cusmaaniyiinta. Suleymaan wuxuu ku koray Qasriga quruxda badan ee Topkapi ee ku yaal magaalada Istambuul, magaalo madaxda Boqortooyadii Cusmaaniyiinta. Wuxuu wax ku bartay iskuul, wuxuuna wax baray qaar kamid ah culamadii ugu sareeyay islaamka waqtigaas. Wuxuu bartay maadooyin kala duwan oo ay ka mid yihiin taariikhda, sayniska, istaraatiijiyada militari, iyo suugaanta. Isagoo dhalinyaro ah, ayaa loo magacaabay guddoomiyaha Kaffa. Barasaab ahaan,Noqoshada shaqadiisa hore suleymaan waxay gacan ka siisayay u diyaargarowga maalinta uu Suldaan noqon doono.  wuxuu bartay sida siyaasada iyo sharcigu u shaqeeyaan. Wuxuu kaloo bartay dhaqammada iyo meelaha kala duwan ee boqortooyada. 1520, Sulaymaan aabihiis ayaa geeriyooday, Sulaymaanna wuxuu noqday Suldaanka cusub ee Boqortooyada Cusmaaniyiinta isaga oo 26 jir ah. Kobcinta Boqortooyadii Cusmaaniyiinta Markii uu la wareegay boqortooyada, Suleymaan wax waqti ah iskama lumin. Wuxuu isla markiiba bilaabay ololeyaal militari si uu u ballaariyo boqortooyadiisa. Wuxuu ku riyooday boqortooyo midaysan oo ka fidsan Yurub ilaa Hindiya. Sulaymaan wuxuu qaaday dhowr olole militari intii uu xukunka hayay 46 sano. Wuxuu u wareegay bartamaha Yurub isagoo la wareegay qaybo ka mid ah Hungary iyo Romania. Wuxuu kaloo dhisay ciidan badeed xoog leh wuxuuna la wareegay badda Mediterranean. Bariga Dhexe, wuxuu ka adkaaday Safawiyiinta, isagoo mideeyay qeyb weyn oo ka mid ah dunida Islaamka. Wuxuu kaloo qabsaday dhulal iyo magaalooyin badan oo dhaca waqooyiga Afrika. Suleymaan oo uu weheliyo Qoraa Ciidankiisa Fethullah Celebi Arifi Siege ee Vienna Markii uu Suleymaan ku sii fiday Hungary, wuxuu cabsi ku reebay qalbiyada dad badan oo reer Yurub ah. Mid ka mid ah awoodaha ugu waaweyn ee Yurub wuxuu ahaa Boqortooyadii Habsburg ee Austria. Waxay sidoo kale ahaayeen hoggaamiyeyaashii Boqortooyadii Roomaanka, Caasimadoodu waxay ahayd Vienna. Sannadkii 1529, Suleymaan iyo ciidankiisii ​​waxay yimaadeen Vienna. Ciidanka Sulaymaan waxay go'doomiyeen Vienna in ka badan laba toddobaad. Si kastaba ha noqotee, socodkii Vienna ayaa waxyeelo weyn ka soo gaartay ciidankiisa.Suleymaan wuxuu ku qasbanaaday inuu dib u noqdo, isagoo la kulmay guuldaradiisii ​​ugu horreysay ee kaga timaadda reer Yurub. Guulihii uu gaaray Sulaymaan intuu xukumayay dowladda Cusmaaniyiinta sinnaba uguma koobnayn ballaarintiisa milatari. Wuxuu ahaa hogaamiye aad ufiican wuxuuna gacan ka gaystay sidii Boqortooyadii Cusmaaniyiintu ugu beddeli lahayd awood dhaqaale. Wuxuu dib u habeyn ku sameeyay sharciga wuxuuna abuuray hal koor sharci ah. Wuxuu sidoo kale dib u habayn ku sameeyey nidaamka canshuuraha, wuxuu dhisay iskuulo, wuxuuna taageeray fanka. Waqtiga Suleyman xukunkiisa waxaa loo yaqaanaa da 'dahabi ah dhaqankii Boqortooyadii Cusmaaniyiinta. Suleymaan wuu xanuunsaday wuuna dhintay intii uu ololaha ku jiray Hungary Sebtember 7, 1566.

#XasanAbshir